Taniec z Hitlerem.
Kontakty polsko‒niemieckie 1930-1939
Data wydania: 2017
Data premiery: 8 sierpnia 2017
ISBN: 978-83-7674-627-2
Format: 145x205
Oprawa: Miękka ze skrzydełkami
Liczba stron: 352
Kategoria:
39.90 zł 27.93 zł
Polska i Niemcy – odwieczni wrogowie – w dyplomatycznym tańcu, którego stawką była druga wojna światowa
Ogrom zbrodni dokonanych przez nazistów na ziemiach polskich podczas drugiej wojny światowej sprawia, że przedstawicieli państwa Hitlera traktuje się wyłącznie jako kryminalistów, zwyrodnialców bądź w najlepszym razie ludzi zaślepionych ideologią. A jednak okres poprzedzający wybuch wojny to czas relatywnie poprawnych stosunków pomiędzy Warszawą i Berlinem, a co za tym idzie, unormowanych relacji Polaków z Niemcami. Świadectwem tego są spotkania przedstawicieli władz obu państw, prowadzone na najwyższym szczeblu – zarówno oficjalne, państwowe, jak i kulturalne czy prywatne.
Ich historia rozpoczyna się jeszcze przed dojściem Hitlera do władzy. Już w 1930 roku Józef Piłsudski wysłał specjalnego emisariusza, który zaproponował przyszłemu kanclerzowi daleko zakrojoną współpracę w wypadku ewentualnego (a w opinii Piłsudskiego: nieuniknionego) przejęcia przez niego rządów.
Dalsze spotkania i rozmowy stanowiły element dyplomatycznej gry. Począwszy od rozmów Alfreda Wysockiego i Józefa Lipskiego w Berlinie, poprzez wizyty Josefa Goebbelsa, Joachima von Ribbentropa i Heinricha Himmlera w Warszawie, po słynne białowieskie polowania Hermanna Gӧringa z Ignacym Mościckim. Od jesieni 1938 roku relacje między obu krajami ulegały stopniowemu pogarszaniu, na skutek ogłoszenia niemieckich roszczeń dotyczących Gdańska i eksterytorialnej autostrady przez polskie Pomorze.
Po zawarciu paktu polsko-brytyjskiego w 1939 roku Adolf Hitler zdecydował się rozpocząć wojnę. Miesiące poprzedzające napaść Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku wypełniały próby ratowania pokoju, podejmowane głównie przez dyplomatów polskich, przy jednoczesnych unikach strony niemieckiej.
Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że przyjaźń polsko-niemiecka przed wybuchem drugiej wojny światowej miała charakter sztuczny. Wzajemna niechęć i uprzedzenia odcisnęły trwałe piętno na obu narodach. Bardzo szybko stało się dla obu stron jasne, że ten nienaturalny stan nie potrwa zbyt długo.
Sojusz II RP z III Rzeszą? Nie, to nie jest żadna historia alternatywna. W latach 1934–1939 Polskę i Niemcy naprawdę łączyły przyjazne relacje. Ożywiona wymiana kulturalna, towarzyskie mecze piłkarskie, wspólne obozy harcerzy i Hitlerjugend, polowania prezydenta Ignacego Mościckiego i Hermanna Göringa w Białowieży, zakulisowe rozmowy dyplomatyczne. Przez całe dziesięciolecia te niewygodne fakty były wymazywane z historii przez patriotycznych cenzorów. Teraz Radosław Golec odsłania długo skrywaną prawdę. Dla czytelników wychowanych na naszych narodowych mitach lektura Tańca z Hitlerem będzie szokiem.
Piotr Zychowicz, autor książek Pakt Ribbentrop-Beck i Obłęd ‘44
Po hekatombie, jaką była druga wojna światowa, obraz niemieckiego narodowego socjalisty w wyobraźni Polaków kojarzony jest jednoznacznie negatywnie. Okrucieństwa, których dopuścili się Niemcy na ziemiach Rzeczpospolitej, spowodowały, że dziś na nazizm patrzymy jak na zło wcielone, a Adolfa Hitlera przyrównujemy do samego diabła.
Należy jednak pamiętać, że w sześcioletnim okresie poprzedzającym napad Trzeciej Rzeszy na Polskę stosunki pomiędzy obu państwami były jak najbardziej poprawne. Co więcej, Rzeczpospolita do mniej więcej początku 1939 roku uważana była na świecie za sprzymierzeńca Hitlera. Był to sojusz taktyczny. Oba kraje widziały korzyści z rozwijania dobro-sąsiedzkich kontaktów. Kontakty te utrzymywano nie tylko na politycznym i dyplomatycznym szczeblu. Aktywnie współpracowały służby mundurowe, zarówno te oficjalne (policja), jak i tajne. Pomimo odwiecznej wzajemnej niechęci doszło także do współdziałania sił zbrojnych obu państw. Wymiana kulturalna stanowiła szerokie pole do współpracy, podobnie jak kooperacja różnych grup zawodowych (prawników, dziennikarzy). Wreszcie wymiana młodzieży stanowiła kolejny element tworzenia dobrych relacji pomiędzy narodami.
Temat stosunków polsko-hitlerowskich w dwudziestoleciu międzywojennym był w przeszłości przemilczany jako niewygodny i wstydliwy. Obraz Hitlera w berlińskiej katedrze św. Jadwigi, który niemalże klęczał przed symboliczną trumną Marszałka Piłsudskiego, nie pasował do powojennej narracji. Używany był za to przez komunistów do dyskredytowania sanacji.
W okresie powojennym w Polsce ukazało się kilka opracowań stosunków polsko-niemieckich z lat trzydziestych (m.in. prace Mariana Wojciechowskiego i Stanisława Żerki). Były to prace naukowe i ograniczały się w zasadzie do analizy politycznej zagadnień polsko-niemieckich kontaktów. Wydano także liczne wspomnienia dyplomatów i innych decydentów, świadków tamtych lat.
Ostatnie lata to apogeum popularności książek z zakresu tzw. historii alternatywnej, w tym tych opisujących alternatywną wersję września 1939 roku. Pojawiło się sporo wydawnictw analizujących ówczesną sytuację rządu polskiego, w większości krytycznych wobec polityki ministra spraw zagranicznych Józefa Becka i Marszałka Rydza-Śmigłego. Przy okazji forsowania przez niektórych autorów (np. Piotra Zychowicza) wizji Polski maszerującej wraz z Hitlerem na Związek Radziecki, powrócił temat polsko-niemieckiego zbliżenia z lat trzydziestych.
Autor tej książki nie stawia sobie za cel analizy i opisania skomplikowanej sytuacji międzynarodowej, w jakiej znalazła się II Rzeczpospolita w latach trzydziestych dwudziestego wieku. Nie jest jego ambicją dokonywanie oceny słuszności bądź błędów polityki Józefa Becka w stosunku do zachodniego sąsiada. Koncentruje się za to na przedstawieniu prawdziwego obrazu spotkań Polaków z nazistami. Posługując się dostępną dokumentacją oraz relacjami świadków i bohaterów tamtych lat, stara się w wersji chronologicznej przedstawić, jak wyglądały bezpośrednie spotkania, o czym rozmawiano, jaki był stosunek Polaków do Führera oraz jego zwolenników. W niniejszym opracowaniu opisane zostały najważniejsze rozmowy Hitlera oraz czołowych nazistów z polskimi dyplomatami, wzajemne wizyty państwowe, a także relacje zwykłych obywateli stykających się z przedstawicielami narodowego socjalizmu. Wszystkie te zagadnienia przedstawione zostały na tle międzynarodowych wydarzeń, które doprowadziły do wybuchu drugiej wojny światowej.
Recenzje
Na razie nie ma opinii o produkcie.