Wołyń.
27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej Akt IV

28 stycznia ogłoszono powstanie 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, która po szkoleniu miała przejść do aktywnych działań bojowych przeciwko Niemcom. Do Kupiczowa i okolicznych miejscowości ściągali członkowie konspiracji z całej okolicy. Z Kowla przyjechało wiele dziewcząt tkwiących w konspiracyjnych strukturach, które w oddziałach miały pełnić funkcje sanitariuszek, łączniczek czy szyfrantek. Z mojej rodziny w samoobronie był już tato, szesnastoletni brat Józef i ja. Swój akces do Dywizji zgłosili także wszyscy moi wujkowie i kuzyni, nawet nieletni. Ciocia Walczakowa nie zdołała zatrzymać przy sobie czternastoletniego syna Stasia. Wybrał sobie pseudonim „Jarząbek” i został gońcem. Formowanie Dywizji w znacznej mierze odbywało się w Kupiczowie i okolicach.

Oprócz piechoty pojawiły się też oddziały konne. Niektórzy kawalerzyści mieli przedwojenne mundury, a przy boku szable. W plutonie dowodzonym przez ppor. Jerzego Neumana „Hańczę” był wuj Zygmunt Śladewski „Jagoda”. Pojawiła się też, jak w prawdziwym wojsku, łączność telefoniczna. Z Ossy, gdzie ulokował się sztab Dywizji, przeciągnięto linie telefoniczne.

W sumie długość linii telefonicznych wynosiła 150 km.

Jedna z nich biegła do Kupiczowa i Zasmyk. Szybko zaczęło powstawać zaplecze logistyczne. Uruchomiono piekarnię, młyny, rzeźnię i masarnię. W Kupiczowie dosłownie zawirowało. Odnosiłam wrażenie, że Wojsko Polskie nagle wyszło spod ziemi. Przeżywaliśmy moment budzącej się wolnej Polski. W lutym i marcu 1944 r. dowództwo Dywizji prowadziło intensywne działania organizacyjne, nawiązujące do przedwojennej tradycji dywizji piechoty. Przyjęto dawną numerację pułków z kowelskiej przedwojennej dywizji. My jednak łączyliśmy zawsze nazwę batalionu czy kompanii z pseudonimami ich dowódców. Mówiło się oddział„Sokoła”, „Jastrzębia” itp.

Służba zdrowia Dywizji także została ujęta w określone ramy. Jej szefem mianowano ppor. Jana Matulewicza „Sępa”.